Tι είναι η ορθοδοντική;
Η ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής, η οποία ασχολείται με τη διευθέτηση των δοντιών και την καθοδήγηση των γνάθων σε αρμονικές θέσεις μεταξύ τους, με στόχο την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του στόματος και της αισθητικής του προσώπου.
Για την άσκηση της ορθοδοντικής απαιτούνται ειδικές γνώσεις, επιπλέον των γνώσεων του γενικού οδοντίατρου, οι οποίες αποκτώνται μετά το πτυχίο της Οδοντιατρικής Σχολής σε ολοκληρωμένα μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων του εσωτερικού ή του εξωτερικού.
Τι επιτυγχάνεται με την ορθοδοντική;
- Καλύτερη λειτουργία του στόματος (μάσηση, ομιλία)
- Διευκόλυνση της στοματικής υγιεινής, με συνέπεια λιγότερα μελλοντικά προβλήματα στα ούλα και τα δόντια.(βλ. εικ.)
- Περιορισμός πιθανότητας καταγμάτων δοντιών ιδίως όταν αυτά προβάλλουν έξω από τα χείλη, κυρίως σε νεαρά άτομα.(βλ. εικ)
- Διευκόλυνση του γενικού οδοντιάτρου και των άλλων ειδικοτήτων καθώς και καλύτερη πρόγνωση κατά την εκτέλεση των οδοντιατρικών εργασιών (σφραγίσματα, γέφυρες, θεραπείες ούλων κλπ.) με τη διευθέτηση των δοντιών και τη λειτουργική αποκατάσταση του στόματος.
- Όμορφο χαμόγελο και καλύτερη αισθητική του προσώπου με συνέπεια την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου (βλ. εικ.)
Ποια είναι τα αίτια των ορθοδοντικών προβλημάτων;
- Κληρονομικά (πχ. δυσαναλογία μεγέθους δοντιών και γνάθων κλπ.)
- Περιβαλλοντικά (πχ. στοματική αναπνοή, θηλασμός δακτύλου κλπ.)
- Συνδυασμός των παραπάνω
Πότε πρέπει να αρχίσει μια ορθοδοντική θεραπεία;
Όλα εξαρτώνται από τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε περίπτωσης. H Αμερικανική Ορθοδοντική Εταιρεία, συστήνει να επισκέπτεται κάθε παιδί έναν ορθοδοντικό, στην ηλικία των 7 ετών, εκτός αν παρουσιαστεί κάποιο εμφανές πρόβλημα νωρίτερα. Έτσι η κατάλληλη ηλικία έναρξης θα προσδιορισθεί από τον ορθοδοντικό ο οποίος θα εκτιμήσει και τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Τι είδους μηχανισμοί υπάρχουν για την ορθοδοντική θεραπεία;
- Κινητοί, όταν το παιδί μπορεί να τους βγάλει μόνο του από το στόμα
- Ακίνητοι, όταν μένουν σταθεροί στα δόντια κατά τη θεραπεία και αφαιρούνται μόνο από τον ορθοδοντικό.
Ανεξάρτητα απ’ το αν είναι κινητοί ή ακίνητοι, κατά τη διάρκεια της θεραπείας μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφοροι μηχανισμοί όπως μηχανισμοί διεύρυνσης, λειτουργικά μηχανήματα, εξωστοματικά μηχανήματα κ.α.
Μετά την αφαίρεση των μηχανισμών είναι απαραίτητη η διατήρηση του αποτελέσματος με τη χρήση των συγκρατητικών μηχανισμών (κινητοί ή ακίνητοι). Η συνεργασία του ασθενούς στη φάση αυτή είναι καθοριστι-κή, γιατί διασφαλίζει τη θεραπεία από πιθανές υποτροπές.
Τι είναι τα σιδεράκια;
Tα σιδεράκια είναι ένα σύστημα αγκίστρων (brackets) που συγκολλούνται στα δόντια σας και συγκρατούν σύρματα που τα συνδέουν μεταξύ τους. Τα τελευταία χρόνια με στόχο τη βελτίωση της αισθητικής χρησιμοποιούνται και λευκά κεραμικά άγκιστρα. Τα σύρματα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι λεπτότερα και ανθεκτικότερα, με αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου θεραπείας και τη βελτίωση της άνεσης του ασθενούς. Με την πάροδο του χρόνου, η σταθερή, μικρής έντασης δύναμη που εφαρμόζεται πάνω στα δόντια, βοηθά να τα μετακινήσουμε στη σωστή τους θέση.
Πονάνε τα σιδεράκια;
Μια ενόχληση μικρού βαθμού θεωρείται φυσιολογική και είναι αναμενόμενη κατά τα πρώτα 24ωρα μετά την τοποθέτηση των μηχανισμών. Κάποιος μικρός πόνος αντιμετωπίζεται εύκολα με παυσίπονο όπως ασπιρίνη, depon κ.α. Άλλες ενοχλήσεις μπορεί να είναι αυξημένη σιελόρροια , δυσκολία στη κατάποση κλπ.
Πρέπει να γίνονται εξαγωγές δοντιών στα πλαίσια της ορθοδοντικής θεραπείας;
Στη διάρκεια της θεραπείας είναι δυνατόν να χρειαστούν εξαγωγές κάποιων παιδικών δοντιών, όταν αυτά παραμένουν περισσότερο από τη φυσιολογική ηλικία στο στόμα. Οι εξαγωγές ή όχι μόνιμων δοντιών είναι μια σοβαρότατη απόφαση, που πρέπει να πάρει ο ορθοδοντικός, όταν διαπιστώνεται δυσαναλογία μεγέθους δοντιών και γνάθων ή όταν οι εξαγωγές επιβάλλονται από την σκελετική διάπλαση του προσώπου.
Οι ενήλικες μπορούν να κάνουν ορθοδοντική;
Ασθενείς με ορθοδοντικά προβλήματα που δεν αντιμετωπίστηκαν σε νεαρή ηλικία μπορούν να κάνουν ορθοδοντική θεραπεία ως ενήλικες. Oυσιαστικοί περιορισμοί δεν υπάρχουν αλλά ο ασθενής θα πρέπει να έχει υπ’ όψη του ότι η θεραπεία διαρκεί περισσότερο (για ίδιας βαρύτητας πρόβλημα) και η ανεκτικότητα στους ορθοδοντικούς μηχανισμούς από τους ενήλικες συνήθως είναι μικρότερη. Το γεγονός τέλος ότι στους ενήλικες έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ανάπτυξης και αύξησης, κάνει τη λύση ορισμένων προβλημάτων δυνατή μόνο σε συνεργασία με κάποιον άλλο ειδικό οδοντίατρο όπως γναθοχειρουργό, περιοδοντολόγο κλπ.
ΟΡΘΟΓΝΑΘΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Είναι η χειρουργική επέμβαση που γίνεται στην άνω ή/και στην κάτω γνάθο (ή σε μέρος αυτών) για τη διόρθωση ιδιαίτερα έντονων συγκλεισιακών προβλημάτων όπου η κακή σύγκλειση συνυπάρχει με έντονη σκελετική δυσαρμονία. Συνήθως γίνεται σε συνδυασμό με ορθοδοντική θεραπεία αφού σ’ αυτές τις περιπτώσεις μόνη της η ορθοδοντική δεν είναι δυνατόν να προσφέρει ικανοποιητική αισθητική και λειτουργική αποκατάσταση.
Στα περιστατικά αυτά ο συνδυασμός ορθοδοντικής και γναθοχει-ρουργικής επέμβασης, είναι δυνατόν να μας δώσει εντυπωσιακά αποτελέσματα, τα οποία επηρεάζουν την εν γένει φυσιογνωμία του ατό-μου και επιδρούν θετικά και στην ψυχολογία του.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται συνήθως μετά το τέλος της αύξησης των γνάθων.
ΕΞΕΙΣ
Τι είναι οι έξεις;
Έτσι ονομάζομε διάφορες μη φυσιολογικές συνήθειες, συχνότερες των οποίων είναι : α. η στοματική αναπνοή, β. ο θηλασμός του δακτύλου ή της γλώσσας και γ. το δάγκωμα των νυχιών ή ξένων αντικειμένων (π.χ. μολύβια).
Αποτέλεσμα αυτών είναι να επηρεάζεται αρνητικά η θέση των δοντιών, να διαταράσσεται η αρμονική σχέση των γνάθων και να έχομε επιπτώσεις στη φυσιολογική λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος.
Πως αντιμετωπίζονται οι έξεις;
Αν οι έξεις διακοπούν πριν την ηλικία των 3-4 ετών συνήθως δεν αφήνουν κάποια μόνιμη παραμόρφωση. Μετά όμως απ΄ αυτή την ηλικία καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό. Οι ορθοδοντικοί για την αντιμετώπιση των έξεων συνήθως τοποθετούν ειδικούς μηχανισμούς όπως π.χ. οι προστομιακές πλάκες, μηχάνημα για την παρεμπόδιση της προώθησης της γλώσσας κλπ.
Σε κάθε περίπτωση πάντως επειδή πίσω από τις έξεις συχνά υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο, το πιο σπουδαίο μέσο για να σταματήσει η συνήθεια είναι η κατανόηση, η αγάπη και η αταλάντευτη επιμονή που θα δείξει το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον στην προσπάθεια της διακοπής της έξης.
ΧΑΣΜΟΔΟΝΤΙΑ
Είναι η ανωμαλία εκείνη κατά την οποία όταν κλείνομε το στόμα δεν έρχονται σε επαφή όλα τα δόντια της άνω και της κάτω γνάθου, αλλά παραμένει κάποιο χάσμα μεταξύ ενός ή περισσοτέρων δοντιών. Η χασμοδοντία χαρακτηρίζεται ως πρόσθια, οπίσθια ή πλάγια ανάλογα με την περιοχή των δοντιών που εντοπίζεται.
Τα αίτια που την προκαλούν μπορεί να είναι περιβαλλοντικά (π.χ θηλασμός δακτύλου) ή κληρονομικά (π.χ. δυσπλασία κατά το κατακόρυφο επίπεδο) τα οποία είναι και ποιο δύσκολο να αντιμετωπισθούν.